İslam Dini, bir çok önemli figürün ve ismin yanında, bir de cennet ile müjdelenen, Asr-ı Saadet’i, yani Peygamber Efendimiz dönemini yaşamış, onunla birlikte savaşlara koşmuş, İslamiyet’e hizmet etmiş isimlere de sahiptir. Bu isimler arasında biri vardır ki, Peygamber Efendimiz (s.a.v) için son derece değerli, kadim dostu ve İslamiyet’in de ilk halifesidir. Hz. Ebu Bekir kimdir? sorusunun birden çok yanıtı olsa da, elbette ilk halife ve ilk Müslümanlardan olması akla gelenlerin ilkidir. İlk halife Hz. Ebu Bekir dönemi olayları ise İslamiyet için büyük bir dönüm noktasına şahit olmuştur. Hz. Ömer‘den önce, ilk halife olan Hz. Ebu Bekir’in yaşamı İslam hizmetlinde geçmiştir.
HZ. EBU BEKİR KİMDİR? NEREDE DOĞDU?
Tam ismi Ebû Bekr Abdullāh b. Ebî Kuhâfe Osmân b. Âmir el-Kureşî et-Teymî olan Hz. Ebu Bekir, Kur’an-ı Kerim’de de Fil Suresi ile bahsi geçen Fil Vakası’ndan üç yıl sonra, bugün Suudi Arabistan topraklarında olan Mekke şehrinde doğdu. Annesi Ümmü’l-Hayr Selmâ bint Sahr, Babası Ebû Kuhâfe’dir. Annesi ve Babası Hz. Ebu Bekir’den çok sonraları islam ile şereflenmiştir.
(HZ.Ebu Bekir’in doğum yeri Mekke’dir)
Hz. Ebu Bekir’in çocukluğuna veya Müslüman olmadan önceki hayatına ilişkin kaynaklarda bilgi bulunmamaktadır. İyi bir tüccar olduğu, varlıklı olduğu, kumaş ticareti yaptığı bilinmektedir. Peygamber Efendimiz ile tanışıklığı ve arkadaşlığının da tüccarlığı nedeniyle olduğu bilinmektedir. Kimi kaynaklara göre İslamiyet öncesi mal varlığı 40 bin dirheme kadar ulaşmış, ürünlerinin kalitesi Suriye ve Yemen’de konuşulan saygın biriydi.
HZ. EBU BEKİR NASIL MÜSLÜMAN OLDU?
Hz. Ebu Bekir’in nasıl Müslüman olduğu konusu İslam kaynaklarında pek cevap bulamamış bir konudur. Bu konuda en çok kabul görmüş anlatı, Peygamber Efendimiz Hira Mağarası dönüşü Peygamberlik görevini alınca, Hz. Ebu Bekir’in de yanına gittiği ve Müslüman olduğudur. Ayrıca kendisinin ilk Müslüman olup olmadığı da tartışılsa da, genel kabul ilk Müslüman olanın Hz. Ebu Bekir olduğu yönündedir.
Hz. Ebu Bekir’in Müslüman olması, Mekke’de Peygamber Efendimiz’in İslam tebliğinde önemli rol oynadı. Ebu Bekir’in nüfuzu, Peygamber Efendimiz’İn Mekke’nin ileri gelenlerini İslamiyet’e davet ettiğinde kabul etmelerinde etkili olmuştur. TDV İslam Ansiklopesi’ne göre Hz. Ebu Bekir aracılığı ile Müslüman olan isimler şöyledir;
Hz. Osman, Talha b. Ubeydullah, Sa‘d b. Ebû Vakkās, Zübeyr b. Avvâm, Abdurrahman b. Avf ve Ebû Ubeyde b. Cerrâh olmak üzere Osman b. Maz‘ûn, Abdullah b. Mes‘ûd, Ebû Seleme el-Mahzûmî, Hâlid b. Saîd b. Âs, Ubeyde b. Hâris, Habbâb b. Eret, Erkam b. Ebü’l-Erkam, Bilâl-i Habeşî, Suheyb-i Rûmî
Ayrıca Hz. Ebu Bekir, başta Bilal-İ Habeşi olmak üzere, Müslüman olmak istediği için efendilerinden işkence gören bir çok kölenin bedelini ödeyerek azat olmasını ve İslam saflarına katılmasını sağlamıştır.
HİCRET VE SONRASI
Müslümanlara baskı ve zulüm dayanılmaz hale geldiğinde, İslam’ı kabul edenler Mekke’den Medine’ye göç etmeye başladı. Tarihte Hicret olarak bilinen ve Hicri Takvim başlangıcı kabul edilen bu olayda Hz. Ebu Bekir, Peygamber Efendimiz ile birlikte yolculuk etmiştir. Sevr Mağarası’nda yaşanan mucize sırasında Hz. Ebu Bekir de oradaydı.
(Sevr Mağarası)
Hicretten sonra Medine’de yapılacak olan mescitin arazisi de bizzat Hz. Ebu Bekir tarafından satın alınmıştır. Medine’de 9 yıl Peygamberimizin (s.a.v) yanından hiç ayrılmayan Ebu Bekir, tüm savaşlarda da bulunmuştur.
HZ. EBU BEKİR’İN HALİFE OLUŞU
Peygamber Efendimiz’in sıkça istişare ettiği, en yakını, en sevdiği arkadaşı olan Hz. Ebu Bekir’in en önemli dönemi ise şüphesiz halifeliği olmuştur.
Peygamber Efendimiz’in Hicret’in 11.yılında, 8 Haziran 632’de vefat etmesinin ardından, başta Hz. Ömer olmak üzere Efendimizin vefatını kabullenemeyen çevreleri sakinleştirmek yine Hz. Ebu Bekir’e düşmüştür.
Ardından toplanan halife seçimi için toplanan ve ensar ve muhacirlerden emirler seçilmesini talep eden sahabelere karşı çıkan Hz. Ebu Bekir, İslam birliğinin sağlanması için tek bir lider olması gerektiğini savundu. Kendisinin halife için önerisi Hz. Ömer olsa da, sahabeler kendisini uygun görüp seçerek, Mescid-i Nebevi’de kendisine biat etmişlerdir. Böylece Hz. Ebu Bekir’in halifeliği başladı. Bu görevi aldığında yıl 632 idi.
HZ. EBU BEKİR DÖNEMİ
Hz. Ebu Bekir halife olduktan sonra, Mute Savaşı’nda şehit olanların intikamı için düzenlenecek ve Peygamber Efendimiz tarafından planlanan sefere başlanması oldu.
Bu seferden sonra ise Peygamber Efendimiz’in hastalığından itibaren Arap Yarımadası’nın çeşitli yerlerinde ortaya çıkan sahte peygamberler konusuna eğilen Hz. Ebu Bekir, bu hareketlerin isyana dönmesi üzerine harekete geçti. Ayrıca bu dönemde bazı kabileler yaptıkları anlaşmanın Hz. Muhammed (s.a.s) ile olduğunu gerekçe göndererek zekat vermeyi reddederken, bazı kabileler işi isyan noktasına kadar götürdü.
Hz. Ebu Bekir hazırlıklarını tamamlayarak 100 kişilik bir süvari birliğinin başına geçerek Fezâre kabilesinin zekâtına el koyan ve Medine’ye saldırmak isteyen Hârice b. Hısn el-Fezârî’nin üzerine yürüdü. Bu mücadelede muvaffak olan Hz. Ebu Bekir, hemen ardından Medine ve çevresindeki kabilelerden gelen yardımcı güçlerle birleşerek peygamberlik iddiasında bulunan Tuleyha b. Huveylid’i devreden çıkardı.
Ardından ordusunun başına Halid b. Velid’i geçiren Hz. Ebu Bekir, rtidad hareketlerinin bastırılmasında ve bilhassa Tuleyha, Secah ve Müseylimetülkezzâb’ın ortadan kaldırılmasını sağlayarak fitnenin önüne geçti.
Halid b. Velid önderliğindeki ordularını bu sefer Sasaniler üzerine gönderen Hz. Ebu Bekir, Basra Köfrezi’nde önemli yerleri İslam Sancağı bünyesine almayı başardı. Ardından Bizans ile mücadeleye devam edildi ve önemli yerler İslam topraklarına katıldı.
HZ. EBU BEKİR’İN VEFATI
Yaşı da bir hayli ilerlemiş olan Hz. Ebu Bekir bu olaylardan sonra hasta düştü. Bu sırada kendisine bir halife tayın etmesi teklifi geldi. Hz. Ebu Bekir kendisinden sonra gelecek isim olarak Hz. Ömer‘i önerdi. Ayrıca kızı Aişe’ye vefat ettiğinde Peygamber Efendimiz’in yanına defnedilmesini vasiyet etti.
634 yılına gelindiğinde Hz. Ebu Bekir Hakk’a yürüdü.
HZ. EBU BEKİR KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ
İslam Kaynaklarına göre Hz. Ebu Bekir zayıfça, orta boylu, seyrek sakallı, keskin bakışlı, gür saçlı, sarıya yakın ince bir yüze sahipti.
Hz. Ebu Bekir 4 evlilik yapmıştır. Bu evlilikler sırası ile;
Kuteyle bint Abdüluzzâ (İslam’ı kabul etmeyince boşadı)
Ümmü Rüman (vefat etti)
Esmâ bint Umeys
Habîbe bint Hârice
Hz. Ebu Bekir’in en önemli özelliği Peygamber Efendimiz ile olan yakınlığıdır. Peygamberimiz, Hz. Ebu Bekir’in kızı Aişe ile evlenmiştir. Ayrıca Hz. Ebu Bekir, Peygamberimizin vahiy katiplerinden biri olup, sürekli olarak yanında olan, istişare ettiği bir kimsedir. Bazı kaynaklarda bu nedenle “Peygamber’in veziri” olarak bahsedilmiştir.
Mütevazi, yumuşak huylu, hassas, uysal ve hoşsohbet olan Hz. Ebu Bekir çok zeki ve hafızası yüksek bir kimsedir. Kur’an-ı Kerim’in her ayetini ezbere bildiği İslam Kaynakları’nın üstüne mutabık olduğu bir konudur.
Maksat İstihdam